Intracom Group

Nông nghiệp hữu cơ với ưu thế không sử dụng hóa chất trong quá trình sản xuất đã đảm bảo được sự an toàn của các sản phẩm nông nghiệp đối với sức khỏe con người. Ở Việt Nam trong vài năm trở lại đây, nông nghiệp hữu cơ đã có bước chuyển mình mạnh mẽ và đạt được những thành tựu đáng kể về năng suất cũng như sản lượng. Trong bài viết này mời quý độc giả cùng tìm hiểu về tiềm năng và thực trạng phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam.

Nông nghiệp hữu cơ là gì?

Nông nghiệp hữu cơ là một hệ thống sản xuất toàn diện, tập trung vào việc duy trì hệ sinh thái bền vững, tạo ra thực phẩm an toàn và dinh dưỡng, tôn trọng động vật và đảm bảo công bằng xã hội. Phương pháp này không sử dụng hóa chất tổng hợp hay chất kích thích phi hữu cơ, mà hướng tới việc tận dụng nguồn lực sẵn có tại nông trại và tuân thủ các tiêu chuẩn sản xuất nghiêm ngặt.

Hệ thống này không chỉ giúp duy trì sự cân bằng giữa cây trồng và vật nuôi mà còn tạo ra những sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng, cải thiện hiệu quả kinh tế, và bảo vệ độ phì nhiêu của đất. Nông nghiệp hữu cơ yêu cầu loại bỏ hoàn toàn hóa chất bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, chất kích thích tăng trưởng, sản phẩm biến đổi gen và phân bắc. Thay vào đó, quy trình canh tác dựa vào luân canh, phân hữu cơ đã qua xử lý, phân xanh, phân vi sinh và các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp để đảm bảo năng suất bền vững.

Thực trạng phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam

Nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam đã có sự phát triển đáng kể trong những năm qua, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ, xây dựng cơ chế chính sách và đẩy mạnh quảng bá thương mại. Những thách thức này khiến tiềm năng của nông nghiệp hữu cơ, đặc biệt trong lĩnh vực thủy sản, rau quả và dược liệu chưa được khai thác hiệu quả.

Diện tích đất dành cho nông nghiệp hữu cơ đã tăng trưởng ấn tượng, từ hơn 43.000 ha vào năm 2014 lên 240.000 ha vào năm 2022. Với sự tham gia của gần 20.000 lao động tại 46 tỉnh, thành phố, Việt Nam hiện đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN về diện tích nông nghiệp hữu cơ. Nhiều doanh nghiệp đã đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, xây dựng hệ thống sản xuất bền vững, và đạt được hiệu quả kinh tế cao.

Nhiều doanh nghiệp đã đạt các tiêu chuẩn quốc tế và phát triển hệ thống sản xuất bền vững. Các địa phương như Bến Tre, Ninh Thuận, Lào Cai, và Hà Giang đang dẫn đầu về diện tích và hiệu quả canh tác hữu cơ với các sản phẩm được chứng nhận bởi các tổ chức quốc tế. Một số mô hình nông nghiệp hữu cơ ứng dụng công nghệ cao như tại Mộc Châu (Sơn La) đã tạo ra sản phẩm chất lượng cao, nâng cao giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường.

Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020-2030 đã giúp nhiều địa phương xây dựng các mô hình hiệu quả, trở thành động lực quan trọng cho sự phát triển của ngành. Mặc dù bắt đầu muộn hơn so với nhiều quốc gia, nhưng nhờ sự đồng lòng từ Chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường nông nghiệp hữu cơ quốc tế.

Tiềm năng phát triển nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam

Tài nguyên đất, nước và khí hậu phục vụ nông nghiệp

Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp tại Việt NamXem thêm

Việt Nam sở hữu nguồn đất nông nghiệp màu mỡ, tạo nền tảng thúc đẩy nông nghiệp bền vững, sản xuất quy mô lớn và nâng cao năng lực cạnh tranh nông sản trên thị trường quốc tế.

Nguồn nước phong phú, bao gồm nước mặt, nước ngầm, nước nóng, nước khoáng, là yếu tố quan trọng hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bền vững. Bên cạnh đó, khí hậu nhiệt đới gió mùa mang lại lợi thế trồng các loại cây năng suất cao. Đặc biệt, nếu ứng dụng công nghệ hiện đại, Việt Nam có thể cung cấp nông sản chất lượng cao cho các thị trường lớn như Nhật Bản và châu Âu.

Ngoài ra, đường bờ biển dài giúp thuận tiện vận chuyển nông sản, giảm chi phí logistics và tăng khả năng kết nối giao thương quốc tế, góp phần phát triển một nền nông nghiệp bền vững.

Nhân lực lao động

Với khoảng 25 triệu lao động nông thôn, Việt Nam có nguồn nhân lực lớn cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, già hóa dân số và thiếu lao động nông thôn đặt ra thách thức. Cần tăng cường cơ giới hóa và ứng dụng công nghệ để tối ưu sản xuất và giải quyết vấn đề lao động.

Thị trường tiêu thụ mở rộng

Năm 2021, xuất khẩu nông sản đạt 47 tỷ USD, với các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản. Nếu đầu tư công nghệ cao và phát triển chế biến sâu, giá trị nông sản, đặc biệt nông nghiệp hữu cơ, sẽ tăng nhanh trong tương lai, mở rộng tiềm năng xuất khẩu trên toàn cầu.

Hệ thống tưới tiêu tự động - Giải pháp công nghệ cao cho nông nghiệp hiện đạiXem thêm

Với tiềm năng ứng dụng công nghệ cao và phát triển nông nghiệp thông minh, Việt Nam có thể gia tăng đáng kể giá trị xuất khẩu nông sản trong tương lai. Đặc biệt, nông nghiệp hữu cơ được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những lĩnh vực mang lại giá trị kinh tế cao, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng ngành nông nghiệp.

Phát triển nông nghiệp hữu cơ không chỉ tạo ra các sản phẩm an toàn cho sức khỏe mà còn góp phần thay đổi diện mạo nông nghiệp, cải thiện tập quán canh tác của người nông dân. Điều này không chỉ giúp các hộ gia đình, hợp tác xã và doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm mà còn bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững lâu dài.